Aćif Hadžiahmetović-Blyta , u narodu poznat kao Aćif-efendija, jedan je od najpoznatijih sandžačkih političara između dva svjetska rata. Rođen je u Novom Pazaru, 1887. godine.

Osnovnu školu i ruždiju završio je u Novom Pazaru, a u periodu od 1913. do 1920. godine školuje se u Istanbulu i na turskoj Vojnoj akademiji u Bitolju, poznatoj po tome što je na njoj studirao i turski predsjednik Kemal Ataturk. Nakon završetka studija stiče zvanje kapetana i, 1920. godine, vraća se u Novi Pazar.

U to vrijeme, nakon osnivanja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (SHS), i na prostoru Sandžaka dolazi do političkog organizovanja Bošnjaka, osnivanjem ogranka jedne od tada vodećih bošnjačkih stranaka na prostorima bivše Jugoslavije, Džemijet. U uže rukovodstvo te stranke u Novom Pazaru izabrani su tada vodeći novopazarski trgovci i rentijeri Ćamil-beg Ejubegović, Mehmedalija Osmanbegović, Šahsuvar-beg Čavić, Alaga Kiljerdžić, Ejub Ljajić i Ahmet Daca, a za generalnog sekretara Aćif Hadžiahmetović.

Zbog neslaganja i odbijanja saradnje sa tadašnjim režimom, Džemijet je u međuvremenu, 1924. godine, zabranjen.

Kao jedna od vodećih ličnosti novopazarskog kraja, Aćif Hadžiahmetović-Blyta će, u periodu do početka Drugog svjetskog rata, biti na raznim položajima: poslanik u Skupštini Kraljevine SHS i Jugoslavije, sreski načelnik, član Vakufske direkcije i Vakufsko-mearifskog sabora u Skoplju.

U prvim ratnim godinama područje Sandžaka ponovo će naći u sferi interesovanja različitih političkih grupacija i pod uticajem raznih ideoloških koncepcija. Novi Pazar, kao centar regije, već na početku tog rata, u nekoliko navrata će biti na meti četničkih napada, što će dovesti do samoorganizovanja lokalnih prvaka i formiranja Odbora za odbranu grada, na čijem čelu će se naći Aćif Hadžiahmetović..

U odlučujućim borbama sa četničkim jedinicama, koje su, u periodu od 4. oktobra do 7. decembra 1941. godine, izvršile tri napada na Novi Pazar, Hadžiahmetovićeve snage izvojevale su pobjedu i odbile neprijatelja prema Raški. U tim borbama pomoć Novopazarcima pružili su Albanci pod komandom Šabana Poluže, kao i jedinice sa Peštera, iz Biševa i tutinskog kraja, pod komandom „junaka na bijelom polju“ Džemaila Koničanina.

Organizovanim sistemom samozaštite, Novi Pazar je iz Drugog svjetskog rata izašao bez većih ljudskih stradanja i materijalnih razaranja i šteta. U tom periodu na Aćif Hadžiahmetović-Blyte, kao vođu otpora, u tri navrata je pokušan atentat, ali je on sva tri puta ostao živ.

Uspostavljanjem kontrole nad Novim Pazarom od strane partizanskih jedinica, 28. novembra 1944. godine, započeo je progon najuglednijih predstavnika Bošnjaka iz Novog Pazara i drugih sandžačkih gradova. Na meti novih komunističkih vlasti našao se i Aćif Hadžiahmetović. Zajedno sa ratnim predsjednikom Novog Pazara, Ahmetom Dacom i drugim istaknutim pojedinicima, Aćif Hadžiahmetović-Blyta je strijeljan, u javnoj egzekuciji, na Hadžetu, 21. januara 1945. godine. Historijska istraživanja i analiza dešavanja iz ovog perioda, međutim, u značajnoj mjeri, zaobišla su ove događaje, a podaci do kojih su došli neki istraživači govore da je na Hadžetu u to vrijeme ubijeno više od 1.500 Bošnjaka.

Jugoslovenska muslimanska organizacija (JMO), čije je sjedište bilo u Sarajevu, nije uspjela da na području Sandžaka formira svoje organizacije s obzirom da su tada vodeće srpske stranke (Radikalna i Demokratska stranka), Sandžak smatrale svojom interesnom sferom i svaki pokušaj JMO-a u tom pravcu kvalifikovale pokušajima stvaranja „turske stranke“.

Partizanske jedinice u tim napadima ostale su po strani, svrstavajući se u jednom periodu čak i na stranu četničkih odreda. U međuvremenu održani su i pregovori između Aćifa Hadžiahmetovića i Zenuna Haskovića, predstavnika partizana, u kojima je traženo da lokalne vlasti, između ostalog, omoguće i ulazak partizanima u Novi Pazar. Hadžiahmetović je tom prilikom kazao Haskoviću da se, što se tiče pregovora sa Srbima, pregovara, i da će se i dalje pregovarati, da saobraćaj ne ugrožavaju njegove snage već četnici, te da lokalne vlasti u Deževskom srezu neće dozvoliti nikom da uđe u Novi Pazar.

U posljeratnom srpskoj historiografiji Aćif Hadžiahmetović-Blyta je označen kao jedan od neprijatelja srpskog naroda na području Sandžaka. Manje je, međutim, poznato da je, tokom najžešćih borbi u i oko Novog Pazara, upravo Aćif Hadžiahmetović organizovao zaštitu domaćeg srpskog stanovništva, određujući za svaku srpsku kuću posebnog čuvara iz reda bošnjačkog naroda. Hadžiahmetović je, također, odigrao i presudnu ulogu u spašavanju nešto više od 400 pripadnika srpskog naroda od osvete albanskih boraca, sklanjajući ih u samom jeku bitke u prostorije novopazarskog suda. Vjerujući, upravo zbog toga, u svoju nevinost, Aćif Hadžiahmetović-Blyta se i povratio u Novi Pazar sa pola puta ka Kosovu i dalje prema Grčkoj i Albaniji. Komunističke vlasti, međutim, ubile su ga na poznatom sandžačkom stratištu Hadžet.

(Sandžačke novine/monografija “Sandžački Bošnjaci”)