Stalni politički pritisci, mizerne plate, besparica, cenzura i autocenzura, jezičke barijere i smanjivanje publike zbog velike emigracije mladih ljudi, slab novinarski kadar, najveći su problemi s kojima se suočavaju mediji na jezicima nacionalnih manjina u Vojvodini i Srbiji, rečeno je danas na konferenciji „Informisanje na jezicima nacionalnih manjina – na sporednom koloseku“.
Glavni urednik sajta Autonomija na mađarskom jeziku i nekadašnji glavni urednik dnevnog lista “Mađar so” Čaba Presburger rekao je da dodatni problem za medije čiji su osnivači nacionalni saveti nacionalnih manjina činjenica da nacionaini savetu imaju dosta velika ovlašćenja prema medijima i veoma male ili nikakve odgovornosti.
“Samim tim, postavlja se pitanje da li je moguće u takvim okolnostima izboriti se za nezavisnu uređivačku politiku i za profesionalno izveštavanje”, kazao je Presburger na konferenciji u Nezavisnom društvu novinara Vojvodine (NDNV).
Bivši glavni urednik nedeljnika na rusinskom jeziku “Ruske slovo” Boris Varga ocenio je da su manjinski mediji u Srbiji “ispod radara” pa javnost ne zna šta se dešava u tim medijima, kao što ne zna ni da partije vrše uticaj na manjinske medije kroz nacionalne savete.
On je naveo da u medijima na rusinskom jeziku važne funkcije obavljaju i osobe koje su članovi Srpske napredne stranke i koje su opštinski funkcioneri, a veoma je prisutan i nepotizam.
Varga je rekao da je potrebno obezbediti mehanizme kako bi se garantovala nezavisna uređivačka politika medija čiji su osnivači nacionalni saveti nacionalnih manjina.
“Izostaje civilna i demokratska kontrola manjinskih institucija i medija. Takođe, građansko društvo u Vojvodini ne sme da isključi medije na jezicima nacionalnih manjina iz društvenog života, već treba da ih stimuliše i okuplja”, kazao je Varga.
Bivša odgovorna urednica nedeljnika na slovačkom jeziku “Hlas ljudu” Vladimira Dorčova Valtnerova kazala je da je bilo pokušaja političkih pritisaka na uređivačku politiku, ali je redakcija tome uspela da odoli.
“Jako me brine što se u javnosti malo priča o problemima s kojima se suočavaju mediji na jezicima nacionalnih manjina”, kazala je ona.
Predstavnik Fondacije Slobodna štampa i nekadašnji novinar “Mađar soa” Janoš Teke rekao je da “Mađar so” potpuno favorizuje Savez vojvođanskih Mađara.
Škrijelj (BNV): Među Bošnjacima sve veći strah, Srbija ih gura od sebe
Savetnik predsednika Bošnjačkog nacionalnog veća Ahmedin Škrijelj izjavio je danas u Novom Sadu da se među pripadnicima te nacionalne manjine sve više “rađa strah”, kao i osećaj da ne pripadaju državu Srbiji, jer ih ona “gura od sebe”.
„Bošnjaci su narod koji su tokom devedesetih godina preživeli državni teror i masovna kršenja ljudskih prava. Medijska kampanja protiv Bošnjaka je i dan-danas prisutna u Srbiji. Da li Srbija nas smatra svojim građanima i da li mi posle svega imamo pravo da Srbiju smatramo svojom državom“, rekao je Škrijelj na konferenciji.
Škrijelj je ocenio da je Bošnjacima u Srbiji pravo na informisanje “delimično suspendovano, a u nekim segmentima i potpuno”.
Naveo je da Radio-televizija Srbije, uprkos zakonskoj obavezi, ne proizvodi programe na jezicima nacionalnih manjina.
„Plašim se da aktuelne srpske političke elite nisu prijateljski nastrojene prema nacionalnim mnanjinama jer uporno odbijaju da otvore neka pitanja iz prošlosti. Problemi u oblasti informisanja na jezicima manjina još jedan su dokaz da su manjine drugorazredno ili trećerazredno pitanje za ovu državu“, kazao je Škrijelj.
Predsednik NDNV-a Nedim Sejdinović ocenio je da se ponekad čini da u Srbiji „desna ruka ne zna šta radi leva ruka“, a tako stoje stvari i sa informisanjem na jezicima nacionalnih manjina i propisi koji su u vezi sa regulisanjem tog dela medijskog prostora.
Sanja Stanković iz Medijskog odeljenja Misije OEBS-a u Srbiji kazala je da su dvojezični i višejezični mediji veoma značajni kako bi se izbegla getoizacija nacionalnih manjina.
Prema njenim rečima, potrebno je izbeći pravne praznine i kontradiktornosti u novom Zakonu o nacionalnim savetima nacionalnih manjina, a novom Medijskom strategijom potrebno je pravilno definisati medije na jezicima manjina i višejezične medije
Sanja Stanković je kao dobar primer dvojezičnog medija koji je van Vojvodine internetski portal Far iz Dimitrovgrada i dodala da se redakcije sve češće organizuju kao mediji civilnog društva, što je značajno.
Neda Živanović iz organizacije Branitelji ljudskih prava (Civil Rights Defenders – CRD) kazala je da postojanje medija na jezicima nacionalnih manjina nije važno samo zbog manjina, već i zbog postojanja pluralizma i negovanja različitosti.
Konferenciju je organizovao NDNV uz podršku CRD-a. NDNV danas obeležava 28. rođendan, a nakon konferencije biće održana tribina posvećena slobodi medija u Srbiji, i bcihe dodeljene i godišnje nagrade tog najstarijeg udruženja nezavisnih novinara na prostoru bivše Jugoslavije.
(Autonomija)